काठमाडौं । नेपाली कांग्रेसको १४औँ महाधिवेशनबाट सभापतिमा प्रधानमन्त्री समेत रहेका शेरबहादुर देउवा निर्वाचित भए । कांग्रेसमा नेतृत्व परिवर्तनको लामो बहस भएपनि प्रतिनिधिले भने पुरानै अनुहारलाई उचित ठाने । जसले गर्दा साढे ५ दशक लामो राजनीतिक विरासत बोकेका देउवाले अबको ५ वर्ष कांग्रेसलाई हाक्ने जिम्मा पाएका छन् । लगातार तीन तहको निर्वाचन आइरहेको छ ।
सोहीकारण कांग्रेसलाई निर्वाचनमा अग्रस्थानमा राख्ने अपेक्षा मतदाताको छ । त्यसो हुन नसके अपजस देउवालाई मात्र जाने छैन, उनलाई जिताउने प्रतिनिधिमा समेत जाने छ । देउवाले दोस्रो पटक भएको निर्वाचनमा शेखर कोइरालालाई हराएका हुन. ।
यो निर्वाचनबाट कोइरालाको राजनीतिक उचाई समेत निकै माथि गएको छ । किनकी देउवा, प्रकाशमान सिंह, विमलेन्द्र निधीसहितको गठबन्धनबाट निर्वाचित भएका हुन्.। कोइराला भने एक्लै लडेका थिए । देउवाको राजनीतिक यात्रा वि.सं २०२२ बाट शुरु भएको हो । त्यसयता पाँचौँ पटक प्रधानमन्त्री हुने व्यक्तिमा उनी पर्छन् ।
सुदूरपश्चिमको डडेलधुरामा २००३ सालमा जन्मिएका उनले विद्यार्थी जीवनबाटै राजनीति थालेका थिए । २०२२ सालमा सुदूर पश्चिमाञ्चल विद्यार्थी सङ्घबाट देउवाले आफ्नो राजनीतिक यात्रा सुरु गरे । उनी नेपाल विद्यार्थी सङ्घको संस्थापक सदस्य र सभापति समेत बने। पञ्चायत विरोधी आन्दोलनमा देउवामा पटक-पटक जेल परेका छन् । पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाहको शासनकालमा पनि उनीमाथि भ्रष्टाचार अभियोग लागेको थियो । त्यसबेला पनि उनी जेल परेका थिए ।
२०४६ सालको जनआन्दोलनपछि देउवा सुदूरपश्चिम क्षेत्रमा नेपाली कांग्रेस पार्टीको राजनैतिक प्रमुख बने । २०४८ सालमा डलेलधुराबाट सांसद बने । सोही वर्ष देउवा प्रधानमन्त्री गिरिजाप्रसाद कोइराला नेतृत्वको सरकारमा गृहमन्त्री बने । २०५१ सालको मध्यावधि निर्वाचनपछि उनी संसद्मा प्रमुख प्रतिपक्षी दलको नेता बनेका थिए । २०५२ सालमा एमाले नेता मनमोहन अधिकारी नेतृत्वको अल्पमतको सरकार ढलेपछि उनी पहिलोपटक संयुक्त सरकारको प्रधानमन्त्री बने ।
२०५२ सालमा देउवा नै प्रधानमन्त्री भएका बेला बाबुराम भट्टराई लगायतले ४० बुँदे मागपत्र बुझाए । त्यो पूरा नभएपछि सोही वर्ष फागुन १ बाट माओवादीले सशस्त्र विद्रोह थाल्यो । २०५६ सालमा डडेलधुराबाटै निर्वाचित भएका देउवा २०५८ साल साउनमा दोस्रो पटक प्रधानमन्त्री बने । सोही वर्ष असोज १८ गते राजा ज्ञानेन्द्रले उनलाई पदच्युत गरे। २०६१ साल जेठमा राजा ज्ञानेन्द्रले देउवालाई प्रधानमन्त्रीमा पुनर्स्थापित गरेका थिए ।
२०५२ सालमा देउवा नै प्रधानमन्त्री भएका बेला बाबुराम भट्टराई लगायतले ४० बुँदे मागपत्र बुझाए । त्यो पूरा नभएपछि सोही वर्ष फागुन १ बाट माओवादीले सशस्त्र विद्रोह थाल्यो ।
ज्ञानेन्द्रले २०६१ साल माघ १९ मा सत्ता आफ्नै हातमा लिँदै देउवालाई हटाए । त्यसपछि देउवालाई राजाले गठन गरेको शाही आयोगले भ्रष्टाचार अभियोग लगायो । गिरिजाप्रसाद कोइरालासँगको अन्तर्द्वन्द्वका कारण उनले २०५९ सालमा नेपाली कांग्रेससलाई फुटाएर नेपाली कांग्रेस (प्रजातान्त्रिक) गठन गरेर सभापति बने ।
२०६२\६३ सालको जनआन्दोलनपछि २०६४ सालमा देउवाको उक्त पार्टी पुनः नेपाली कांग्रेसमा एकिकरण गरियो । नेपालमा गणतन्त्र स्थापनापछि देउवा २०७४ सालमा चौथो पटक प्रधानमन्त्री बने । देउवा २०७२ साल फागुनमा भएको १३औँ पार्टी महाधिवेशनबाट उनी नेपाली कांग्रेसको सभापति बने ।