Category: बिचार

प्रेमकृष्ण श्रेष्ठ, कीर्तिपुर त्यतै आफूले रोजेकी कथित सानो जातकी महिलासँग विवाह गर्न रुढिवादी परिवारले अस्वीकार गरेपछि अमेरिकामा बस्ने काठमाडौंको केटाले आफ्नै बाबुआमाले खोजेको विरगञ्जकी सजातीय केटीसित विवाह गर्ने पक्कापक्की भइसकेपछि केटी कस्ती रहिछिन् भनी चरित्र मापन गर्नको लागि ब्यवसायिक ‘हेकर’ लगाएर केटीको फेसबुकको पासवर्ड तोडेर हेरे । जहाँ केटीको आफ्नै केटा साथीसँगको चेट देख्दा ऊ… Continue reading अन्तरजातीय विवाहको पक्षमा : बाबुराम हिंसिला एक उदाहरण

पुरुषोत्तम लम्साल / भर्जिनिया आजको दिनमा हिजोका मितिको कुरा नगरौं, भनेर मात्र हुँदैन । किनकि, आजको कुरा हिजोको मितिसँगै जोडिएर आउँछ । आजको दिनमा न कृष्णबहादुर महराले मलाई चिन्छन् न म नै उनलाई व्यक्तिगत रुपमा चिन्दछु । तर कृष्णबहादुर महरालाई ‘महरा सर’को नाममा सुनेको अढाई दशक नाघिसकेको छ । उतिबेला गाउँमा हुलाक, प्राधीकरण थिए ।… Continue reading महरा मेनिया : ज्योति मा तमसोगमय

पुरुषोत्तम लम्साल, अमेरिका १८ महिनाअघि भारतमा एकजना माओवादी नेताले प्रहरीसमक्ष आत्मसमर्पण गरे । प्रहरीको आँखामा तिनी टाउकाको मूल्य तोकिएका कुख्यात अपराधी थिए र विद्रोहीको आँखामा कमाण्डर । माओवाद र विद्रोहको नाममा भोगेका, देखेका र अनुभव गरेका दृष्य जब तिनले प्रहरीसमक्ष बयान गर्न थाले भारतीय माओवादीको असली अनुहार छताछुल्ल भयो । मुखुण्डो खुल्यो । पर्दा च्यातियो… Continue reading प्रचण्डको ‘ओरिजिनल’ स्वीकारोक्ती

​​प्रा. डा. कुलप्रसाद कोइराला​​ समय अविभाज्य र अखण्ड पनि छ । समयलाई काल, बेला, घडी पनि भनिन्छ । यस प्रकारका समयलाई पनि हाम्रा पौरस्त्याचार्यले तिथि, वार, नक्षत्र, योग र करणसमेत पाँच प्रकारमा विभाजन गरेका छन् । कुनैले भने कुनैले चाहिं वर्तमान, भूत र भविष्यत् गरी मूलतः त्रिधा विभाजन गरेको पनि देखिन्छ । यिनै कालका पनि पक्षहरू… Continue reading समय – मापन

प्रेमकृष्ण श्रेष्ठ / कीर्तिपुर नेपालीहरु माझ प्रचलनमा रहेको नमस्कार साक्षात्कारको पहिलो पर्याय बनेको छ । नमस्कार एक प्रवृत्ति हो । यस भित्र बर्ग र स्तर लुकेको हुन्छ । अझ बढी त्यो चाप्लुसी हो । थाहा छैन, नमस्कारको जन्म कहाँ भयो, प्रचलनमा कसरी आयो ? र यस्को अन्त्य कहाँ छ ? यो नमस्कार इतिहासदेखि थियो र… Continue reading नमस्कार विरोधि अभियानमा यहाँलाई स्वागत छ

प्रशान्त उप्रेती/रक्तदाता/फ्रान्स  सर्बप्रथम, एनआरएनएको स्थापना किन, कसरी र कहिले भएको थियो भन्ने कुरा बुझ्न जरुरी छ । बिदेशमा रहेका नेपाली र नेपाली मुलका बिदेशी नागरिकको ज्ञान, शिप प्रबिधि र पुंजी परिचालन गर्दै देश बिकासमा टेवा पुराउने उदेश्यले विदेशमा बस्ने नेपालीहरुको सकृयतामा २००३ अगष्टमा एक भेला आयोजना गरी गैरआवासीय नेपाली संघ एन आर एनको स्थापना भएको… Continue reading के सबै एनआरएन खराब हुन् ?

– नरबहादुर बुढाथोकी (पूर्व आपूर्तिमन्त्री) २०४५ सालमा भारतले नाकाबन्दी गर्दा म आपूर्ति मन्त्री थिएँ । त्यो बेला भारतले विभिन्न खाल्का प्रस्तावहरु पठाएर निहुँ खोजिरहेको थियो । एक दिन विहान प्रधानमन्त्री मरिचमान श्रेष्ठज्यूले मलाई आकस्मिकरुपमा बोलाउनु भयो । प्रधानमन्त्रीसहित हामी केही मन्त्री राजालाई भेट्न दरवारमा पुग्यौ । राजा बिरेन्द्रले बोलाउनु भएको रहेछ । हामी दरवारमा खाना… Continue reading नेपालले चीन कार्ड खेल्दा राजीव गान्धी आत्तिएर राजा विरेन्द्रसँग सम्पर्क गरे

पुरुषोत्तम लम्साल / भर्जिनिया ॐ आयुर् द्रोणसुते, श्रृयं दशरथे शत्रुक्षयं राधवे  ऐश्वर्य नहुषे, गतिश्च पवने, मानं च दुर्योधने  सौर्य शान्तनवे, बलं हलधरे सत्यं च कुन्ति सुते  विज्ञानं विदुरे भवतु भवतां किर्तिश्च नारायणे  म सानो हुँदादेखि आजसम्मका दशैंमा मैले प्राप्त गरेको सबैभन्दा ठूलो आशिर्वाद यही हो । धेरै पछिसम्म मलाई यो आशिर्वादको अर्थ र महत्व थाहा… Continue reading दशैं : चित्त नबुझेको आशिर्वाद

भीमनारायण श्रेष्ठ  / शोणितपुर, काठमाडौं वैदिककालदेखि नै हिन्दू समाज आफ्नै प्रकारको परम्परा, संस्कृति र संस्कारमा हुर्किदै आएको पाइन्छ । कुनै पनि सभ्य वा असभ्य देशका समाजले पनि कुनै न कुनै प्रकारको संस्कार ग्रहण गरेकै हुन्छ । हिन्दू सामाजिक व्यवस्थामा धर्म र संस्कृतिको वास्तविक स्वरूप र त्यसका उद्देश्यहरुको समुचित रूप नै हिन्दू धार्मिक ग्रन्थहरुलाई लिइन्छ । हिन्दू… Continue reading हिन्दू समाजमा प्रचलित १६ संस्कार

डील्ली बहादुर रावत / काठमाडौं यो सालको असोज महिनामा बिभिन्न राष्ट्रिय अन्तराष्ट्रिय स्तरका संरक्षण दिवसहरु परेका छन । यतिखेर संसारभरी सरकारी, गैर सरकारी र व्यक्तिगत रुपमा विभिन्न कार्यक्रमहरु मनाउँदै आइरहेका छन् । यी दिवसहरु मनाउनुको मुख्य उद्देश्य संरक्षणको लागि सचेतना फैलाउने र ब्यवहारमा उतार्न प्रेरणा दिनु हो । असोज महिनामा संरक्षण संम्वन्धि अन्तर्राष्ट्रिय दिवसहरु ५ वटा… Continue reading जैविक विविधता संरक्षणमा हाम्रो दायित्व, प्रकृति र मानिस

विनोद रोका / न्यूर्योक मेरा एकजना सेलिब्रेटी मित्र गायक छन् । उनीसँग एकताका मेरो बाक्लै भेटघाट हुन्थ्यो। कहिले उनको घरमा, कहिले पार्टी र कहिले अन्य कार्यक्रमहरुमा । भेटघाटमा हामी संगीत, साहित्य, राजनीति र हासपरिहासका प्रसंगहरु जोडथ्यौं । यसरी प्रसंगहरु जोडदा प्राय अरुलाई उडाएर मस्तसंग हाँस्थ्यौं । हामीले भेट्ने विभिन्न पार्टी र कार्यक्रममा प्राय हामीहरु नाई… Continue reading नाई भन्न नसकेर

पुरुषोत्तम लम्साल / भर्जिनिया उनीहरुले अनुमान नै लगाएनन् ‘भाषा सुधारेरै सही’ सरकार र पार्टीले प्रचण्डको वक्तव्य सही भएको ‘ठप्पा’ लगाइदिएपछि त्यसको आयाम कति फराकिलो हुन्छ भनेर । ‘बेला न कुबेला भेनेजुयला’ भनेर ठट्टा गर्नेहरु ठण्डा भए । काठमाडौंमा क्यूबाप्रति ऐक्यवद्धताका लागि नवौं एसिया प्रशान्त क्षेत्रीय सम्मेलनको अन्तर्यमा त्यही भेनेजुयलाको विषय छलफलको मुख्य ‘एजेण्डा’ थियो भनेर हल्ला… Continue reading प्रचण्ड ‘घुयँत्रो’को समाजवादी आयाम

प्रेमकृष्ण श्रेष्ठ / कीर्तिपुर फेरी एकपटक नेपालीहरुको महान चाड दशैं नजिकै आएको छ । दशैं वर्षमा एकपटक सत्यको विजय भएको कथा लिएर हिन्दुधर्मावलम्बी माझ ओर्लिन्छ । आस्थामनहरु आफ्नै देबीको जयमा प्रफुल्लित नहुने कुरै भएन । सबैको मनमा दशैको आगमनले उतिकै उल्लास छ । नयाँ लुगा र रमझमले केटाकेटीको मन उल्लासिदों छ । यही उल्लसित वातावरणमा केटाकेटी… Continue reading अझै पनि रुवाउँछ भैरेले दशैंमा

आचार्य पीपलमणि सिग्देल / न्यूयोर्क सनातन हिन्दु धर्म संस्कार अनुसार पितृहरुको स्मरणमा गरिने सम्मान तथा आराधनालाई श्राद्ध भनिन्छ । जिवित हुँदा मातापिताको सेवा गर्नु र दिवंगत भएपछि श्रद्धापूर्वक कृतज्ञता अर्पण गर्नु नै सन्ततिको परम कर्तव्य हो र्। श्रद्धया कृयते यत्कर्म तत् श्राद्धः अर्थात पितृहरुका निमित्त श्रद्धाले गरिने कर्म नै श्राद्ध हो । श्राद्ध अनेक प्रकारका हुन्छन्… Continue reading महालय पार्वणश्राद्ध महापर्व

सुपेन्द्र बस्नेत / बोष्टन घटना सानाे वा ठुलाे भन्ने मापन त्यस घटनाले दिएको परिणाममा भर पर्दछ । र परिणाम त्यसले पार्ने प्रभावमा भर पर्दछ । त्यसैले कसैका लागि सामान्य लागेकाे कुरा कसैका लागि महाभारत हुन्छ, त कसैका लागि महाभारत लागेकाे कुरा कसैका लागि सामान्य लाग्न सक्छ । कहिले काही सामान्य क्रियाले पनि ठुलाे प्रतिक्रिया दिन्छ,… Continue reading सत्रुसँग हैन आफ्नै कुलका बिभिषणदेखि बढी हाेसियार

​विनोद रोका / न्युर्योक पढेर, सुनेर वा देखेर थुपारिएका बिचारका कारणले गर्दा प्राय: अरुले भनेको कुरा सुन्ने धैर्यता हुदैन । त्यसैले गर्दा हामीसँग प्रश्नहरु हुन्छन, जान्ने र बुझ्ने जिज्ञासा हुदैन । त्यस्तो व्यक्तिको उदाहरण दिनु पर्यो भने हाम्रो बानी अरुलाई ईंगित गर्ने हुन्छ । त्यो बानी मेरो पनि छ । त्यसैले मैले पनि बेला मौकामा… Continue reading म अनायास सारिपुत्तलाई स्मरण गर्न पुग्दछु

पुरुषोत्तम लम्साल/अमेरिका गताङ्कमा हामीले वन, वृक्ष र वातावरणबारे केही चर्चा ग¥यौं । पूर्वीय सभ्यताले वातावरण र पर्यावरण चक्रलाई आजको विज्ञानले भन्दा सरल तरिकाले कसरी व्यवस्थापन र सुरक्षण गरेको थियो भन्ने कुरा त्यहाँ थिए । प्राचीन शास्त्रमा संकेत, चिन्ह र लक्षणमार्फत वन्यजन्तु र प्राणी हितका लागि भएका प्रयासका केही सन्दर्भ थिए । ती सबै सन्दर्भ नेपालमा… Continue reading पोखरामा सेतो पुतली र निजगढमा रातो अरिंगाल

धन लामा / कनेक्टिकट इन्द्रेणीको सात रंग, संगीतको सात सुर अनि त्यस्तै योगमा सातचक्र, यस्तो लाग्छ जीवन इन्द्रेणी हो l विषय ज्ञान र विज्ञान लाईजोड्ने पूलको खोजीको हो l यसपाली भाद्र शुक्ल पक्ष तृतियमापरेको हिन्दू नारीहरुको महान चाड हरितालिका तीजको रौनकलेनेपालको गाउँ/शहर र नेपालीहरु पुगेको देश/परदेश  रातो रंगलेधपक्क बलेको छ । एउटा आहान छ: रातो राम्रो… Continue reading रातो रंग, रंगको तरंग-आवृति र सृष्टिको विज्ञान

निरन्जन फुयाल / प्रवन्धक नेप्से पृष्ठभूमी पूँजीबजारको प्रमुख उद्देश्य छरिएर रहेका स–साना वचतलाई एकत्रित गरी पूँजीका रुपमा उद्योग धन्दा तथा विकास निर्माणमा दीर्घकालिन लगानीका लागि आवश्यक ब्यवस्था गर्नु हो । पूँजी परिचालन र त्यस पछिको कारोवारका हिसाबले यसलाई प्राथमिक बजार र दोस्रो बजारका रुपमा वर्गिकरण गरिन्छ । प्राथमिक बजारमा वचतका रुपमा छरिएर रहेको रकमलाई एकत्रित गरी… Continue reading दोश्रो बजारमा उतार चढाव एक विश्लेषण

पुरुषोत्तम लम्साल / भर्जिनिया धर्मशास्त्रका कालिगढहरुले तयार गरेका सृजनाको विविधता अलौकिक छ । हजारौं वर्षअगाडि पनि प्रकृति र जीवजन्तुलाई सुरक्षित राख्न उनीहरुले अपनाएको उपाय अनौठो छ । नपत्याए हेर्नुहोस् त हामी कसरी गाई, गोरु, भैंसीको पूजा गरिरहेका हुन्छौं ? हामी कसरी मुसा, (सर्प) साँप र गोहीको संरक्षण गरिरहेका हुन्छौं ? हामी कसरी सिंह, बाघ र… Continue reading वाहन, बृक्ष र विमानस्थल देउता र वाहनको शास्त्र

प्रेमकृष्ण श्रेष्ठ / किर्तिपुर  केही वर्षअघि संकुचित विचारधाराको एक मोर्चाले राजजानकी मन्दिरमा राष्ट्रपति विद्या भण्डारी प्रवेश गरी पूजा गरेको निहुँमा गंगाजल छर्केर शुद्ध पारेको समाचार बाहिर आएको थियो । जवकी उहाँभन्दा अघिल्ला राष्ट्रपति रामवरण यादवलाई कुनै पनि मन्दिरमा एकल पुरुषको बाधा अडचन सिर्जेन । राष्ट्रपति जस्तो गरिमामय पदमा विराजमान राष्ट्रपतिबीचमै एकल महिला र पुरुष हुनुमा… Continue reading बर्खी बार्ने किन बिधवाले मात्र ?​

सुनिलमणि दाहाल / वाशिंगटनडिसी नेपालमा धेरै जनताहरुले संबिधान प्रदत्त हकाधिकार समेत पाउन सकेका छैनन् । अर्कातर्फ जनप्रतिनिधिहरू र राज्य सयन्त्रका कर्मचारीहरु भने पुस्तौ पुस्तालाई पुग्ने सम्पति जोडेर हाई सुखमा छन् । देशमा ब्यापक भ्रष्टाचार मौलाउनु, जताततै  राजनीतिक हस्तक्षेप हुनु,  सुशासन कायम नहुनु आदि जस्ता कारणले जनतामा नैरास्यता बढन गएकोमा दुई मत छैन । यस्तो अवस्थामा… Continue reading जनप्रिय बन्ने कि नेताप्रिय पत्रकारज्यू ?

आचार्य पीपलमणि सिग्देल/न्यूयोर्क भगवान् विष्णुलाई कन्यादान दिने मातापिताको निर्णयबाट छोरी पार्वती अत्यन्त खिन्न हुन पुग्छिन् । जन्मजन्मदेखि पतिपत्नीसम्बन्ध रहेकाले महादेवसँगमात्रै विवाह गर्ने अन्यथा कुमारी नै रहने पार्वतीको निष्कर्ष रहेपनि मातापितालाई निर्णय सुनाउन असमर्थ हुन्छिन् । साथीको सहयोगमा हरण गरिएर विवाहबाट बच्न तपका लागि जंगलतिर लाग्छिन् । महादेवलाई पतिको रुपमा प्राप्त नगरmन्जेल कठोर तपस्या गर्ने दृढ… Continue reading हरितालिका तीजको धार्मिक तथा साँस्कृतिक मर्म

सुपेन्द्र बस्नेत/बोस्टन अपूर्ण र अल्पकालिन नै सही तर यतिबेला देशले एउटा अकल्पनीय घटना र त्यसले निम्त्याएकाे परिणाले दिलाएकाे पिडाबाट केही राहत भने पक्कै पाएकाे छ।  पत्रकार शालिकराम पुडासैनीकाे मृत्यु प्रकरणमा रबि लामिछाने सहित आराेपित सबैलाई अदालतकाे आदेशका आधारमा  हिरासतबाट मुक्त गरिए पछि  रबिकाे समर्थनमा चितवनकाे सडकमा उत्रिएकाहरुमा निकै ठुलाे खुशी छायाे ।सराेकारवालाहरुलाई लक्षित गर्दै निरासा,… Continue reading पुडासैनी मृत्यु प्रकरणबाट पाठ सिक्नु पर्छ

पुरुषोत्तम लम्साल / हाल अमेरिका एउटा परिचय पत्र छ । परिचय पत्रको दायाँ किनारामा अध्यक्ष तथा सर्वोच्च कमाण्डर लेखिएको अक्षरमाथि बर्दीधारी प्रचण्डको तस्वीर छ । परिचय जनमुक्ति सेना नेपाल तेस्रो डिभिजनको कार्यालयले बनाएको छ । परिचय पत्रवाहकको नाम हो शक्ति गुरुङ । जनमुक्ति सेनाको सेक्सन कमाण्डरको हैसियतमा रहेका उनलाई पार्टीले दिएको टेक नाम हो क.… Continue reading किन सुन्दैनन् प्रचण्डले कान्छाबहादुर ?

सुपेन्द्र बस्नेत/ बोष्टन हरेक बर्ष झै यस बर्ष पनि हिन्दु महिलाहरुकाे महान चाडका रुपमा चिर परिचित “हरितालिका तीज” नजिकिदै आएका कारण  यति बेला गाँऊदेखि शहरसम्म, देशदेखि बिदेशसम्मका नेपाली समुदायमा उल्लास तथा उमंग छाइरहेकाे छ । महिलादेखि पुरुषसम्म भुरादेखि बुढासम्म सबैलाई  तीजले प्रत्यक्ष अप्रत्क्ष रुपमा छाेई सकेकाे छ । उसाे त मुख्य गरी धार्मिक क्रियाकलापमा केन्द्रित… Continue reading चाडकाे मर्मानुसार प्रेम दिवसका रुपमा मनाआैं हरितालिका तीज